Lange tijd leek onderwijs en digitalisering voornamelijk voorbehouden aan de midden- en bovenbouw. De onderbouw bleef hierbij vaak achter; soms was dit een bewuste keuze, maar vaak ook niet. De digitalisering neemt snel toe; jonge kleuters hebben vaak al ervaring met tablets en andere digitale apparaten. In het kleuteronderwijs kunnen digitale leermiddelen een verrijking zijn voor het huidige lesprogramma, zonder daarbij het belang van leren door te voelen en te ervaren uit het oog te verliezen. O21 helpt scholen en besturen bij het evenwichtig vormgeven van de digitale wereld van kleuters.
De digitale wereld van kleuters is een veelomvattend onderwerp dat vanuit verschillende kanten kan worden belicht. Kleuterleerkrachten die deelnamen aan de trainingen zijn terecht kritisch op het gebruik van digitale leermiddelen in de kleuterbouw. Er is ook een zekere weerstand te ontdekken tegen digitalisering bij jonge kinderen. Uit recent onderzoek onder 2300 leerkrachten blijkt dat leerkrachten uit de onderbouw zichzelf structureel minder competent voelen op gebied van ICT en onderwijs dan leerkrachten uit de midden- en bovenbouw*. Anderzijds is het volgens cursisten onmogelijk de ogen te sluiten voor de ontwikkelingen die plaatsvinden op gebied van onderwijs en digitalisering, ook voor kleuters.
Op dit moment is een groot aantal digitale leermiddelen te vinden die ingezet kunnen worden in het kleuteronderwijs. Veelal wordt er gedacht aan werken op het platte vlak als een tablet of digibord. Maar juist ook fysieke instrumenten als een bee-bot of osmo play worden ingezet om ICT en zintuiglijk leren bij kleuters optimaal te combineren.
O21 is ervan overtuigd dat het kleuteronderwijs kan worden verrijkt door inzet van digitale leermiddelen. Dit kan onder andere door na te denken over de manier waarop digitale leermiddelen worden geïntegreerd in het onderwijs en door te werken aan concrete doelen. Op deze manier komen de activiteiten niet zomaar ‘uit de lucht vallen’ maar worden ict-middelen bewust en doelgericht ingezet.
In de bijeenkomsten die hebben plaatsgevonden bij verschillende besturen door het gehele land is een tendens te zien van een groeiende behoefte aan voldoende ict-middelen, een goede infrastructuur om aan de slag te kunnen gaan in het kleuteronderwijs en verdere visieontwikkeling en professionalisering van leerkrachten in de onderbouw. “Aan het eind van de training concluderen we dat het fijn is dat er zo specifiek aandacht is voor ICT in de kleuterklas,” aldus de kleuterleerkrachten van ASKO-scholen.
De trainingen rondom kleuters en ICT zijn af te nemen per dagdeel of in de vorm van een studiedag. Ook kan er binnen een bestuur schooloverstijgend begeleiding plaatsvinden op dit thema.
Natascha de Jong
Digitale wereld van kleuters | Trainer en onderwijsadviseur O21
